Niedobór potasu – Jak go rozpoznać i jak zapobiegać? Sprawdź, co dzieje się z Twoim organizmem

Ciągle jesteś zmęczony, czasem łapią Cię skurcze nóg, czujesz mrowienie w kończynach, a Twoje serce bije jakoś dziwnie szybko albo nieregularnie? To mogą być objawy niedoboru potasu – pierwiastka, bez którego cały organizm nie jest w stanie pracować prawidłowo. Potas to jeden z najważniejszych elektrolitów, który pełni w organizmie rolę strażnika równowagi. Niestety, jego niedobory to problem coraz powszechniejszy – szczególnie u osób żyjących w stresie, pijących dużo kawy, zażywających leki moczopędne czy zmagających się z zaburzeniami układu pokarmowego.

Czym jest niedobór potasu? 

Niedobór potasu, znany również jako hipokaliemia to stan, kiedy w organizmie brakuje odpowiedniej ilości tego ważnego minerału. Potas to elektrolit, który odpowiada za prawidłową pracę mięśni, reguluje ciśnienie krwi i wspiera równowagę wodno-elektrolitową. Hipokaliemia rozwija się stopniowo i często daje objawy, które łatwo pomylić z przemęczeniem, niedoborem magnezu czy problemami z ciśnieniem. Jednak ignorowanie niedoboru potasu może prowadzić do poważnych konsekwencji, szczególnie dla serca i układu nerwowego.

Objawy niedoboru potasu

Brak potasu w organizmie często rozwija się powoli, przez co pierwsze sygnały bywają bagatelizowane. Pojawia się uczucie zmęczenia, rozdrażnienie, skurcze mięśni – objawy, które łatwo pomylić ze skutkami za małej ilości snu lub skutkami przewlekłego stresu. Jednak z czasem symptomy stają się coraz bardziej dokuczliwe i mogą poważnie zaburzać prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Do najczęstszych objawów niedoboru potasu zaliczamy:

• Skurcze mięśni i ich osłabienie – najczęściej w nogach, szczególnie w nocy lub po treningu,

• Utrata energii i przewlekłe uczucie zmęczenia – organizm wolniej się regeneruje i szybciej się męczy.

• Zaburzenia rytmu serca i uczucie kołatania – serce może bić nieregularnie lub zbyt szybko.

• Nadmierne pragnienie i częste oddawanie moczu – to efekt zaburzonej gospodarki elektrolitowej.

• Zaparcia, wzdęcia i problemy trawienne – potas wpływa na pracę jelit, a jego niedobór może spowalniać trawienie.

• Zaburzenia nastroju – problemy z koncentracją, nerwowość.

Warto reagować już na pierwsze oznaki niedoboru i w razie potrzeby wykonać badanie poziomu potasu we krwi, aby uniknąć poważniejszych konsekwencji.

Zauważyłeś u siebie podobne objawy, ale podejrzewasz, że może to być coś więcej niż brak potasu? Sprawdź również nasz artykuł o niedoborze magnezu, który często towarzyszy zaburzeniom elektrolitowym: Niedobór magnezu – jak go rozpoznać, co go powoduje i jak sobie z nim radzić?

Przyczyny niedoboru potasu

Masz wrażenie, że zdrowo się odżywiasz, a mimo to dopada Cię zmęczenie, skurcze mięśni czy zawroty głowy? Czasem wynikiem tego może być zbyt niski poziom potasu – i to niekoniecznie z powodu diety.

Najczęściej do jego niedoboru dochodzi podczas zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, np. przy intensywnych wymiotach, biegunce, wysokiej gorączce czy dużej utracie potu. Organizm traci wtedy wodę, ale również cenne jony – w tym potas, który odpowiada za pracę mięśni i serca. Do innych przyczyn zalicza się:

• Stosowanie leków moczopędnych oraz przeczyszczających, które nasilają wydalanie potasu z moczem,

• Nadmierne spożycie kawy lub alkoholu

• Zbyt mała ilość warzyw i owoców w diecie, które są głównym źródłem potasu,

• Choroby nerek, zaburzając wchłanianie i wydalanie minerałów, w tym potasu,

• Przewlekły stres i przemęczenie, które wpływają na równowagę hormonalną,

• Intensywny trening lub wysiłek fizyczny, który zwiększa straty potasu przez pot.

Warto pamiętać, że niedobór potasu rzadko jest wynikiem tylko jednego czynnika – częściej to efekt kilku nakładających się elementów stylu życia i zdrowia.

Niedobór potasu – jak go rozpoznać?

Aby potwierdzić niedobór potasu, wykonuje się badanie krwi, które mierzy jego stężenie w surowicy. Za prawidłowy poziom uznaje się wartość w granicach 3,5–5,2 mmol/l, choć dokładny zakres może się nieco różnić w zależności od laboratorium. Wynik poniżej dolnej granicy świadczy o niedoborze potasu.

Jeśli przyczyna niedoboru nie jest oczywista – na przykład nie występują biegunki, wymioty, czy przyjmowanie leków moczopędnych – lekarz może zlecić dodatkowe badania, by ustalić źródło zaburzenia. Warto też przy okazji zbadać potencjalne niedobory magnezu, ponieważ często towarzyszą one niedoborowi potasu.

Jak zapobiegać niedoborowi potasu i jak go uzupełniać?

W przypadku łagodnego niedoboru potasu, kiedy nie występują jeszcze wyraźne objawy, często wystarczy zmiana diety i sięgnięcie po naturalne źródła tego pierwiastka. Codzienne menu warto wzbogacić o produkty bogate w potas, takie jak:

• banany, pomarańcze i awokado,

• pomidory, ziemniaki i marchew,

• szpinak, jarmuż, figi,

• mleko i produkty mleczne.

W wielu przypadkach taka zmiana może być wystarczająca. Jednak gdy poziom potasu we krwi jest wyraźnie obniżony, konieczna może być suplementacja, skonsultowana z lekarzem.

Leczenie hipokaliemii opiera się na uzupełnianiu potasu oraz eliminacji przyczyny niedoboru, np. zmiany leków czy leczenia biegunek. Preparaty z potasem dostępne są w formie tabletek lub kapsułek.

Potas i magnez

Potas i magnez często idą w parze w suplementacji. Magnez wspiera przyswajanie potasu w komórkach, a jego niedobór może utrudniać wyrównanie poziomu potasu, nawet jeśli jest on suplementowany. Dlatego przy objawach takich jak skurcze, zmęczenie czy kołatanie serca warto przyjrzeć się obu pierwiastkom. Warto sięgnąć po sprawdzone rozwiązania, takie jak Aliness Cytrynian Magnezu+ Potas + Witamina B6.

Potas na nadciśnienie

Potas pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie tętnicze, przeciwdziałając działaniu sodu. Gdy w diecie jest za dużo sodu (np. z soli), ciśnienie krwi może wzrosnąć. Potas za to wspiera usuwanie nadmiaru sodu z organizmu, rozszerza naczynia krwionośne i pomaga utrzymać równowagę elektrolitową.

Potas a skurcze

Skurcze nóg, bolesne napięcia mięśni po wysiłku, drżenie mięśni - to wszystko może być związane z niedoborem potasu, lecz nie tylko. Potas, magnez i wapń, odpowiadają za prawidłową pracę włókien mięśniowych. Utrzymuje ich napięcie, wspiera przewodzenie impulsów nerwowych i pozwala mięśniom prawidłowo się kurczyć i rozluźniać.

Podsumowanie

Potas to elektrolit o ogromnym znaczeniu dla naszego organizmu, odpowiada za prawidłową pracę serca, mięśni, układu nerwowego oraz utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi. Niedobór potasu może rozwijać się po cichu, dając objawy takie jak osłabienie, skurcze czy kołatanie serca. Choć potas występuje w wielu produktach spożywczych to stres, leki czy odwodnienie mogą szybko doprowadzić do jego spadku. Dlatego tak ważne jest, by prowadzić zdrowy styl życia – zadbać o regularny sen, odpowiednie nawodnienie, aktywność fizyczną i zróżnicowaną dietę.